به گزارش روابط عمومی دفتر امام جمعه بندرانزلی ، حجت الاسلام و المسلمین سید عبدالجواد شمس الدین در اولین جلسه اخلاق ویژه خبرنگاران انقلابی و فعالان فضای مجازی و رسانه گیلان در دفتر نمایندگی سازمان سراج در رشت ضمن گرامیداشت ایام ماه مبارک رمضان با اشاره به آیه ۷ سوره هود (لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً؛ حق تعالى مرگ و زندگانى را آفرید تا بیازماید شما را) (۱) اظهار داشت: در ذیل این آیه امام صادق(ع) حدیثی ذکر کرده اند که قابل تأمل است.
وی افزود: امام صادق(ع) در ذیل این آیه می فرمایند لَیْسَ یَعْنِی أَکْثَرَ عَمَلاً وَ لَکِنْ أَصْوَبَکُمْ عَمَلاً وَ إِنَّمَا اَلْإِصَابَهُ خَشْیَهُ اَللَّهِ وَ اَلنِّیَّهُ اَلصَّادِقَهُ(۲). ما در برخی امور و کارها به کمیت ها توجه می کنیم اما به کیفیت توجه نداریم. خداوند متعال به نیت (کیفیت) و ترس از خداوند داشتن ما پاداش می دهد.
این استاد اخلاق ادامه داد: ممکن است بسیاری از ماها در انجام کارها تلاش زیادی انجام دهیم اما اخلاص در کار نداشته باشیم. علمای ما سالهای سال تلاش کردند تا اخلاص را در خود پرورش دهند و اینطور نیست که اخلاص به یکباره در انسان رشد کند.
حجت الاسلام شمس الدین با بیان ادامه روایت امام صادق(ع) در ذیل آیه ۷ سوره هود گفت: نیت و اخلاص هر عمل دو بخشی و شامل اخلاص هنگام عمل و اخلاص بعد از عمل است. ما فکر می کنیم حالا دو رکعت نماز با اخلاص داشتیم کار تمام است اما این تا پایان عمل خوب است و باید این اخلاص بعد از عمل هم باقی بماند و این کار از خود عمل سخت است.
وی ادامه داد: مثلا رزمنده است ۸ سال در دفاع مقدس با سختی و گرسنگی و با نیت خالص حضور داشته است. عمل این آدم در این ۸ سال خیلی خوب است اما همین آدم ممکن است بعد مرتب بگوید من جبهه رفته ام و جانباز شده ام. این (ثواب) آن عمل سابق جبهه رفتن را از بین می برد. امام(ره) در چهل حدیث هم می فرمایند شما یک صدقه ای پنهانی می دهید و ثواب آن را برای شما زیاد می نویسند اما در جلسه این صدقه دادن پنهانی را ذکر می کنید. به محض گفتن صدقه سِر تبدیل به صدقه آشکار می شود. اگر بار دیگر تکرار کردی ثواب صدق از بین می رود و آن عمل به یک عمل ریاکارانه تبدیل می شود. یعنی یک عمل ثواب به کلی بر عکس می شود.
امام جمعه انزلی افزود: نگه داشته عمل از ۸ سال زیر گلوله ماندن و گرسنگی کشیدن سخت تر است. عمل خالص یعنی اینکه کاری که انجام می دهیم در آن توقع نداشته باشیم کسانی از ما برای انجام آن کار تعریف کنند. امام (ره) نیز برای انقلاب اسلامی از مردم انتشار تعریف و پاداش نداشت و برای پاداش قیام نکرد. اَلنِّیَّهُ أَفْضَلُ مِنَ اَلْعَمَلِ. روز قیامت عمل انسان با همین نیت ها سنجیده می شود.
حجت الاسلام شمس الدین با اشاره به خطبه فدکیه گفت: فاطمه زهرا(س) در این خطبه فلسفه فرائض دینی را مطرح می کنند و می فرمایند خداوند روزه را برای تثبیت اخلاص در اعمال قرار داد. روزه هیچ ظهور و بروزی در بیرون ندارد. ما در جامعه نمی دانیم چه کسانی روزه هستند. در اجتماعات روزه دار و غیرروزه دار مشخص نیستند مگر اینکه افراد اظهار روزه کنند. وَ الصِّیامَ تَثْبیتاً لِلْاِخْلاصِ.
وی ادامه داد: ما در ماه رمضان کاری انجام می دهیم که اخلاص در ذات آن است و ما می‌توانیم این اخلاص را برای سایر اعمال مثل نماز و … هم تثبیت کنیم. اگر بگوییم چقدر گرسنه شده ایم این خود اظهار روزه‌دای است و از اخلاص می‌کاهد.
این استاد اخلاق با بیان اینکه پیامبر اکرم(ص) خطبه شعبانیه را درباره فضائل ماه مبارک رمضان فرموده‌اند اظهار کرد: پیامبر در این خطبه تذکراتی را بیان کرده اند و این تذکرات براساس متن قرآن وحی است. إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَى (آیه ۴ سوره نجم). پیامبر در آنجا می فرمایند در ماه رمضان هر کس خلقش را نیکو کند همین جواز عبورش از روی پل صراط خواهد شد. در ماه رمضان حسن خلق حقیقی پیدا کنید. ماه مبارک رمضان می تواند آغاز و شروعی برای متخلق شدن برای آینده باشد جون ماه رمضان فضا فضای معنویت و عمل آن غیرقابل مقایسه با ماههای دیگر است.
*یکی از کارکردهای فضای مجازی نشر فضایل اخلاقی است
امام جمعه انزلی تأکید کرد: اگر شروع حرکت برای متخلق شدن در ماه مبارک رمضان باشد می تواند آثار زیادی برای انسان داشته باشد. بیان فضایل و رذایل اخلاقی برای این است که اعمالش را درست کند. یکی از کارکردهای فضای مجازی نشر فضایل اخلاقی است. ما اگر به حلال و حرام ها توجه کنیم به اخلاق هم توجه خواهیم کرد. متأسفانه امروز همه از اخلاق حرف می زنند اما خبری از عمل نیست.
حجت اسلام شمس الدین افزود: پیام در خطبه شعبانیه سه بحث را در موضوع اخلاق بصورت تأکیدی ذکر کرده اند وَاحفَظوا ألسِنَتَکُم زبانتان را نگه دارید. وغُضّوا عَمّا لا یَحِلُّ النَّظَرُ إلَیهِ أبصارَکُم چشمانتان را کنترل کنید عَمّا لا یَحِلُّ الاِستِماعُ إلَیهِ أسماعَکُم و گوشهایتان را از شنیدنی های حرام حفظ کنید.
*اگر نوشتارها اصلاح شود تا حد زیادی مشکلات و بی بند و باری ها حل می‌شود
وی ادامه داد: همه گناهان از این سه تا عضو است و این سه عضو وسیله رسانه‌ای و ارتباطی ماست و اگر این سه وسیله ارتباطی را توانستیم کنترل کنیم دنیا و آخرت ما حفظ می شود اگر نتوانستیم هر روز بدتر می شویم. در مباحث اخلاقی گناهان نوشتاری هم در دسته گناهان زبانی قرار دارد و زبان به معنای ارتباط گفتاری و نوشتاری است. اگر نوشتارها اصلاح شود تا حد زیادی مشکلات حل می‌شود. مقدار زیادی از این بی‌بند و باری‌ها از این گرفتاری زبان و نوشتار است.
این استاد اخلاقی تأکید کرد: در زندگی اگر سه عضو زبان، چشم و گوش را کنترل کنیم از پل صراط عبور می‌کنیم. بیشترین انسان‌هایی که با صورت در آخرت به آتش می‌افتند به خاطر زبان و نوشتن هاست. ما باید این سه اصل را در سرلوحه کار خودمان قرار بدهیم. با کنترل اینها بسیاری از تخلفات و فسادها در فضای مجازی از بین می رود. راه اصلاح این است که از خودمان شروع کنیم تا در مخاطب اثر کنیم. امروزه بحث احکام در فضای مجازی و کار رسانه ای کردن بسیار حائز اهمیت است و قطعا رعایت اخلاق در این حوزه بسیار تاثیر گذار و عدم رعایت آن مخرب خواهد بود.
….
پی نوشت:
۱- وَهُوَ الَّذِی خَلَق السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِی سِتَّهِ أَیَّامٍ وَکَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَلَئِن قُلْتَ إِنَّکُم مَّبْعُوثُونَ مِن بَعْدِ الْمَوْتِ لَیَقُولَنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِینٌ او کسى است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران] آفرید؛ و عرش (حکومت) او، بر آب قرار داشت؛ (بخاطر این آفرید) تا شما را بیازماید که کدامیک عملتان بهتر است! و اگر (به آنها) بگویى: «شما بعد از مرگ، برانگیخته مىشوید! «، مسلّماً» کافران مىگویند: «این سحرى آشکار است!»
۲-فِی قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً قَالَ لَیْسَ یَعْنِی أَکْثَرَ عَمَلاً وَ لَکِنْ أَصْوَبَکُمْ عَمَلاً وَ إِنَّمَا اَلْإِصَابَهُ خَشْیَهُ اَللَّهِ وَ اَلنِّیَّهُ اَلصَّادِقَهُ وَ اَلْحَسَنَهُ ثُمَّ قَالَ اَلْإِبْقَاءُ عَلَى اَلْعَمَلِ حَتَّى یَخْلُصَ أَشَدُّ مِنَ اَلْعَمَلِ وَ اَلْعَمَلُ اَلْخَالِصُ اَلَّذِی لاَ تُرِیدُ أَنْ یَحْمَدَکَ عَلَیْهِ أَحَدٌ إِلاَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ اَلنِّیَّهُ أَفْضَلُ مِنَ اَلْعَمَلِ أَلاَ وَ إِنَّ اَلنِّیَّهَ هِیَ اَلْعَمَلُ ثُمَّ تَلاَ قَوْلَهُ عَزَّ وَ جَلَّ قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلىََ شََاکِلَتِهِ یَعْنِی عَلَى نِیَّتِهِ (الکافی / جلد ۲ / کتاب الإیمان و الکفر / بَابُ الْإِخْلَاص)
